Ministerstwo Klimatu i Środowiska ogłasza nabór gmin zainteresowanych udziałem w procesie wyboru miejsca na nowe składowisko powierzchniowe odpadów promieniotwórczych nisko- i średnioaktywnych krótkożyciowych (NPSOP).

W celu zgłoszenia udziału w procesie wyboru lokalizacji dla NPSOP i/lub uzyskania dodatkowych informacji na ten temat, prosimy władze gminy o przesłanie zgłoszenia do 15 listopada 2023 r. na adres e-mail: skladowisko@klimat.gov.pl lub ePUAP: /mos/skrytka lub pocztą na adres:

Departament Energii Jądrowej
Ministerstwo Klimatu i Środowiska
ul. Wawelska 52/54
00-922 Warszawa

z dopiskiem „Nowe składowisko odpadów promieniotwórczych nisko- i średnioaktywnych”.

Termin zgłaszania gmin może zostać przedłużony.

Powierzchniowe składowisko odpadów nisko- i średnioaktywnych

Odpady nisko- i średnioaktywne krótkożyciowe są składowane w składowiskach powierzchniowych lub przypowierzchniowych. W Polsce od 62 lat bezpiecznie działa Krajowe Składowisko Odpadów Promieniotwórczych (KSOP) w Różanie. Składowisko jest udostępniane do zwiedzania w czasie dni otwartych. Materiał z Dni Otwartych KSOP w lipcu 2023 jest dostępny na Youtube.

Nowe składowisko będzie składowiskiem powierzchniowym. Podczas jego budowy będziemy korzystać z doświadczeń zdobytych podczas eksploatacji KSOP oraz wzorować się na sprawdzonych obiektach tego typu, eksploatowanych w Hiszpanii (El Cabril) czy Francji (Aube).

Nowy obiekt będzie przeznaczony wyłącznie do składowania nisko- i średnioaktywnych krótkożyciowych odpadów promieniotwórczych oraz źródeł promieniotwórczych, pochodzących z energetyki jądrowej, przemysłu, medycyny i działalności naukowo-badawczej powstających w Polsce.

Składowisko nie będzie przyjmowało odpadów wysokoaktywnych ani wypalonego paliwa jądrowego, które wymagają budowy obiektu podziemnego o zupełnie innej charakterystyce i w innym miejscu.

Nadzór i kontrolę nad składowiskiem odpadów promieniotwórczych w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej pełni Państwowa Agencja Atomistyki (PAA). Jest to niezależna instytucja dozoru jądrowego w Polsce. Więcej informacji o nadzorze jądrowym.

Materiał o bezpieczeństwie składowania odpadów promieniotwórczych można obejrzeć na kanale PAA na Youtube.

Inwestor / operator składowiska

Inwestorem i operatorem składowiska będzie przedsiębiorstwo państwowe użyteczności publicznej Zakład Unieszkodliwiana Odpadów Promieniotwórczych.

Kryteria oceny lokalizacji

Preferowane są gminy dysponujące terenem inwestycyjnym o powierzchni ok. 100 ha, umożliwiającym budowę składowiska oraz obiektów pomocniczych, spełniającym łącznie następujące warunki:

1. położony w odległości co najmniej 50 km od lądowej granicy państwa (granica lądowa Polski to granica z Niemcami, Czechami, Słowacją, Ukrainą, Białorusią, Litwą i Rosją - do tych granic ma zastosowanie to kryterium),
2. położony na terenie, na którym występują grunty o niskiej jakości produkcyjnej: leśne/rolne o klasie bonitacyjnej IV, V i VI,
3. położony poza obszarami, na których występują formy ochrony przyrody, takie jak: parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu, obszary Natura 2000, pomniki przyrody, stanowiska dokumentacyjne, użytki ekologiczne czy zespoły przyrodniczo-krajobrazowe (nie oznacza to, że w danej gminie nie mogą być obecne wymienione formy ochrony przyrody; nie mogą się one znajdować w przypuszczalnym miejscu realizacji inwestycji – składowiska odpadów promieniotwórczych – oraz w bezpośredniej jego bliskości),
4. położony na terenie o niezwiększonej aktywności sejsmicznej naturalnej lub indukowanej działalnością człowieka,
5. położony na terenie o niezwiększonej aktywności tektonicznej oraz niepołożony na przebiegu stref uskokowych,
6. nieznajdujący się w obrębie obszarów aglomeracji miejskich i skupionego osadnictwa,
7. położony na terenach niepodlegających stałym lub okresowym podtopieniom,
8. nieznajdujący się na obszarach objętych występowaniem lub zagrożonych ruchami ziemi, osiadania lub zapadania się terenu, zjawisk krasowych lub sufozyjnych,
9. nieznajdujący się na obszarach wyższej wartości społecznej (kulturowej, rekreacyjnej i zdrowotnej),
10. nieznajdujący się w strefach ochronnych ujęć wody i obszarach ochronnych zbiorników wód śródlądowych oraz na terenach górniczych wyznaczonych do działalności polegającej na wydobywaniu kopalin ze złóż,
11. nieznajdujący się w obszarach dolin rzecznych lub na których występują zbiorniki wodne,
12. obszar o niewielkiej zmienności rzędnych wysokościowych (płaski lub z niewielkimi różnicami parametrów wysokościowych).

Opłata dla gminy

Gminie, na terenie której będzie położone nowe powierzchniowe składowisko odpadów promieniotwórczych, przysługiwać będzie coroczna opłata z budżetu państwa (od dnia przyjęcia pierwszego odpadu do składowiska do dnia podjęcia decyzji o zamknięciu składowiska) – w wysokości 400% dochodów z tytułu podatku od nieruchomości znajdujących się na terenie gminy, uzyskanych w roku poprzednim, nie więcej jednak niż 10,5 mln zł.

Korzyści gospodarcze dla gminy

Budowa oraz eksploatacja składowiska zapewni w przyszłości nowe miejsca pracy na terenie gminy. Dodatkowo będzie związana z budową infrastruktury technicznej niezbędnej do jego eksploatacji oraz inwestycjami towarzyszącymi (np. budowa lub remont dróg).

Przy obiekcie planowane jest uruchomienie centrum edukacyjno-szkoleniowego, które będzie otwarte dla społeczeństwa oraz zapewni edukację kadry specjalistycznej.

Procedura wyboru

Wybór najlepszej lokalizacji do budowy składowiska nastąpi po uzyskaniu dla tej inwestycji akceptacji lokalnej społeczności oraz przeprowadzeniu badań geologicznych i geofizycznych, które pozwolą na ocenę przydatności tych terenów do realizacji inwestycji zgodnie z kryteriami sformułowanymi w ustawie Prawo atomowe.

W celu uzyskania szczegółowych informacji zainteresowanych prosimy o kontakt z Departamentem Energii Jądrowej Ministerstwa Klimatu i Środowiska, tel. (22) 369-22-32. Zapraszamy także do kontaktu poprzez e-mail: skladowisko@klimat.gov.pl.